Eski Hükümlü Kadrosu İşler İçin Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması-Örnek Kararlar-Lehe Mevzuat

En son şu tarihte güncellendi: 27 Mart 2024

Bu yazımızda gerçekten bir kez olsun hata yapmış ancak hayatına yeni bir sayfa açmak isteyen kişilere yardımcı olmak adına önemli bilgiler yer almaktadır. Her ne kadar eski hükümlüler için kadro açılsa da bu kadrolara alınacak kişiler maalesef güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elenebiliyor. Oysa ki bu durum eski hükümlü kadrosuna alınacak kişilerin ıslah edilmesi mantığı ile örtüşmemektedir. Mesela “nitelikli yaralamadan” adli sicili olan eski hükümlü kadrosuna yerleşmeyi hedefleyen bir kişiyi, “nitelikli yaralama” suçundan ötürü arşiv araştırmasından elemek abesle iştigal edecektir. Son zamanlarda sık karşılaştığımız bir durum pratikte şu şekilde cereyan etmektedir: “kişinin suçu yağma, hırsızlık, cinayet” gibi suçlar ise koşulsuz şartsız dosyayı incelemeden eleme yoluna gidiyorlar“. Bu uygulama yanlıştır. Eski hükümlüler cezalarını çekmiş ve uzun yıllar süren hapisten sonra topluma entegre olması daha zor olan kişilerdir. Cezası hafif olan kişilerden daha çok devletin iş vermesine muhtaç kişilerdir. Buna rağmen kurumların bu suçlardan cezası olan kişileri eleyip nispeten daha hafif diye nitelendirilebilecek suçlardan hüküm giymiş olanları alması yanlış bir uygulamadır. Bu gibi bir durumda idare mahkemesine iptal davası açmanız halinde davanın kabul edilmesi ve İPTAL yahut “YÜRÜTME DURDURMA” kararları verilebilmesi mümkündür. Bu sebeple bu gibi bir hukuki durum içerisindeyseniz pes etmeden ve yılmadan hukuki süreci başlatmanız icap eder.

Bu gibi durumlarda idari yargılama sürecini başlatmanız ve idari yargıda en etkili şekilde savunma yapmanız gerekecektir. Çünkü maalesef mahkemeler; bu eski hükümlü kadrosunda güvenlik soruşturması alanında yeterince bilgi sahibi değiller. Onları yönlendirecek olanlar davacı taraf olarak siz ve avukatınız.

Eski Hükümlü Nedir?

Bu konuda mevzuatta aynen şu şekilde bir tanımlama yapılmıştır:

 Eski hükümlü: Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, millî savunmaya karşı suçlar, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, cinsel saldırı veya çocuğun cinsel istismarı suçlarından mahkûm olmamak şartıyla; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası alan ya da ceza süresine bakılmaksızın zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından hüküm giyenlerden cezasını tamamlayanlar, cezası ertelenenler, koşullu salıverilenler, denetimli serbestlikten yararlananlardan eski hükümlü belgesi ile durumlarını belgelendirenleri, Kaynak

Sonuç olarak; eski hükümlülük tanımı; yüz kızartıcı bazı suçlar, terör suçları ve cinsel saldırı  suçları gibi suçlar hariç olmak üzere cezalarını çekmiş veya bir şekilde cezaevinden çıkabilmiş kişileri tanımlamaktadır. Aslında devlete karşı işlenmiş suçların da eski hükümlü tanımı kapsamında değerlendirilmesi gerek ancak yukarıdaki yönetmelik kamu kuruluşlarında istihdam etmeyi planladığı için bu yönetmelik kapsamında ele alınmamış.

Eski Hükümlüler Lehine Mevzuat Hükümleri

 

Aşağıdaki mevzuat hükümleri görmezden gelinerek aksine olan aleyhe mevzuat hükümleri gerekçe gösterilerek bazen olumsuz mahkeme kararları verilebilmektedir.  Bunun önüne geçmek için bu mevzuat hükümlerinden dava ve savunma dilekçelerinizde sık sık bahsedin ve mahkeme hakimlerini uyandırın. Bu noktada size büyük görev düşüyor.

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Engelli ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu” başlıklı 30. maddesinin 1. fıkrasında;
“İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi veya 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu veya 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamına giren ve askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananları meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.”
27354 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Kurum Ve Kuruluşlarına Eski Hükümlü Veya Terörle Mücadelede Malul Sayılmayacak Şekilde Yaralananların İşçi Olarak Alınmasında Uygulanacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesinde; “Bu Yönetmelik; a) 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde yer alan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idareler, (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve (IV) sayılı cetvelde yer alan sosyal güvenlik kurumları ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları, özel kanunlarla kurulan kuruluş ve teşekküller ile hizmetlerini genel bütçenin transfer tertiplerinden yardım alarak yürüten kamu kurum ve kuruluşlarına… “hükmü mevcuttur.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Eski Hükümlü veya Terörle Mücadelede Malul Sayılmayacak Şekilde Yararlananların İşçi Olarak Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4.maddesinde ise ”Eski Hükümlü”lüğün tanımı yapılmıştır. İlgili yönetmelik hükmü uyarınca;
”Eski hükümlü: Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin
işleyişine karşı suçlar, millî savunmaya karşı suçlar, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, cinsel saldırı veya çocuğun cinsel istismarı suçlarından mahkûm olmamak şartıyla; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasıalan ya da ceza süresine bakılmaksızın zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından hüküm giyenlerden cezasını tamamlayanlar, cezası ertelenenler, koşullu salıverilenler, denetimli serbestlikten yararlananlardan eski hükümlü belgesi ile durumlarını belgelendirenleri” ifade eder.
Aynı yönetmeliğin 5. maddesinde ise
” Kamu kurum ve kuruluşlarında işçi olarak istihdam edileceklerde; a) 2527 sayılı Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla Türk vatandaşı olmak, b) 18 yaşını tamamlamış olmak, c) Kamu kurum ve kuruluşlarının özel kanunlarında yer alan özel şartları taşımak, ç) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde tanımlandığı şekilde eski hükümlü veya 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendinde tanımlandığı şekilde terörle mücadelede malul sayılmayacak şekilde yaralanan olmak, d) Ortaöğretim ve üstü eğitim düzeyindeki işçi talepleri için KPSS sınavına girmiş olmak şartları aranır … ” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan yönetmelik maddesi oldukça açık olup, bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası alanlar, belli suçlardan hüküm giyenlerin cezasını tamamlayanlar, cezası ertelenenler, koşullu salıverilenler, denetimli serbestlikten yararlananlar eski hükümlü olarak kabul edilmiştir. 4857 sayılı İş Kanununda eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğü getirilmesinin nedeninin çalışma hayatında dezavantajlı konumda olan kişilerin çalışma hayatına kazandırılarak insan onuruna yaraşır hayat sürmelerini amaçladığı anlaşılmaktadır. İlgili mevzuat hükmünden de anlaşıldığı üzere işe alınacak eski hükümlü kişilerde kamusal haklardan mahrum olmama şartı yer almamakta olup, eğer ki bu gerekçeyle eski hükümlü birisi mesleğinden men edilirse bu durumda bu idari işlem yönetmelik hükmüne açıkça aykırı olacaktır.
Yani sonuç olarak sürekli işçi alımı ilanına başvuran bireylerin kamu haklarından mahrum olmamak şartını sağlamadığı iddia edilirse bile; eski hükümlü olarak istihdam edileceklerde aranacak şartlarda kamu haklarından mahrum olmamak şartına yer verilmediği, ceza infaz rejiminin zorunlu sonucu olan kamu haklarından mahrumiyet koşulunun eski hükümlü işçiler bakımından uygulanamayacağı, kaldı ki cezası ertelenen, koşullu salıverilen, denetimli serbestlikten yararlanan hükümlülerin dahi kapsama dahil edildiği, yasaklanmış hakların geri verilmesi talebinin reddedilmesinin eski hükümlü birey açısından sonuç doğurmayacağı açıktır.

Eski Hükümlü Kadrosu ve Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Hakkında Örnek Karar

Bununla birlikte  Danıştay 12. Dairesi’nin 03.06.2021 tarihli, 2020/5127 Esas, 2021/3441 tarihli güncel kararlarında; eski hükümlü statüsünde işe alınması sürecinde ”müebbeten kamu hizmetinden yasaklılık” kararı olması nedeniyle işe başlatılmamasına dair verilen karar yukarıda izah ettiğimiz gerekçeyle iptal edilmiştir. (Danıştay 12. Dairesi’nin 03.06.2021 tarihli, 2020/5127 Esas, 2021/3441 tarihli kararı )
Bu kararın tümüne  aşağıdan ulaşabilirsiniz, umarız işinize yarar:

Hırsızlık Suçundan Eski Hükümlü Kişinin Arşiv Araştırması Hakkında Örnek Karar

Bu karar; hayatında bir kez olsun ciddi bir hata yapmış ve sonradan üst düzey olmayan bir pozisyonda devlet kadrosunda temizlikçi olarak çalışmak isteyen kişiler için harika bir karar. Arkadaşlar belki anlamayabilirsiniz ama ciddi bir suçtan eski hükümlü olarak adli sicil ve arşiv kaydı ile iş bulmak çok zor. Biliyorsunuz normal şartlar altında iş bulmak zor zira memleketimiz bir İsviçre değil. Bir de buna sabıka kaydı eklenince iş deveye hendek atlatmak gibi bir hale geliyor. Bu kararlar eski hükümlüler için hayati önem teşkil ediyor. Umarım işlerine yarar. Buradan tüm eski hükümlü dostlarımıza selam olsun. Karşı oya rağmen gördüğünüz üzere olumlu kararı aldık.

 

Yağma suçundan eski hükümlü olan kişinin arşiv araştırması ile ilgili örnek karar

Bu kararda kişinin yağma suçundan eski hükümlü olması nedeniyle Sağlık Bakanlığı temizlik personeli kadrosuna alınmayacağına dair olan işlem iptal edilmiştir. Bu karar da son derece yerinde ve doğru bir karardır. Bu kararın olumlu olması eski hükümlüler adına son derece sevindirici bir gelişmedir. İstinafın kararını da burada paylaşacağız.

Hemen aşağıda yağma suçundan 10 sene ceza almış kişiyle ilgili örnek karara göz atabilirsiniz:

İlk Yazım Yeri ve Tarihi: İstanbul, 2023

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Gelenlerle İlgili Emsal Kararlar Ve Dokümanlar

11 thoughts on “Eski Hükümlü Kadrosu İşler İçin Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması-Örnek Kararlar-Lehe Mevzuat”

  1. Mehmet hocam merhaba, gerçekten şu an da binlerce eski hükümlü ve yakınına faydalı olacak müthiş bilgi ve belgeleri yazınızla birlikte paylaşarak insanlara harika bir hizmet sunmuşsunuz. Ne var ki, Kamu Kurum ve kuruluşları eski hükümlü insanlara bir cüzzamlı muamelesi yapıyor. Zoraki yönetmelik şartlarını yerine getirmeye istemeye istemeye çalışıyorlar. Siz ve sizin gibi değerli avukatlar hukuki olarak bizlere yardımcı olması ülkemiz adına ne kadar faydalı bilseniz.

    Biz eski hükümlüler hepimiz türlü türlü suçlar işledik, hiç bir suç diğerinden daha temiz veya hafif değil bize göre. Sadece belirli suçları öne çıkarmak veya “işte suçlular” deyip bizleri eleyenler ne büyük suç işlediklerinin farkında değiller.
    Elinize sağlık çok teşekkür ediyorum…🙏

    1. Av Mehmet Görünmez
      Av Mehmet Görünmez

      Olumlu yorumunuz için teşekkür ederiz sayın Torino 🙏 Umarız bahsettiğiniz doğrultuda bazı şeyler değişecektir.

  2. Hukukun, hukukçunun ve devletin ana görevi insan onurunu yüceltmek ve haklarını korumatır. Buna biz suçluların onuru ve hakları da dahil.

  3. Merhabalar banada sağlık bakanlığı eski hükümlü işçi alımından red geldi bu konu hakkında nasıl danışabilirim size

    1. Sağlık Bakanlığının *hırsızlık-gasp, uyuşturucu ve cinayet* suçlarına karşı bir tavır aldığı ortada. Peki hergün bir yerlerde okuyoruz, doktor ihmali, bilinçsizlik ve hatalı tıbbi uygulamalar yüzünden yılda binlerce insan ölüyor. Acaba o doktorlar ihraç ediliyor mu? Neden katil suçlamasıyla yargılanmıyorlar? Önlük giyip diploma sahibi oldukları için mi? Bu ülkede bir doktor hatası yüzünden ölme olasılığınız silahlı biri tarafından öldürülme olasılığınızdan daha fazla oysa. Peki tıp fakültelerinin sağlığın üzerineki radikal tekeli ve gaspı ne oluyor? Doktorlar ve sağlık bakanlığı sorgulanıyormu? Veya ilaç şirketleriyle birlikte milyonlarca insanı ilaçlara bağımlı hale getirip halkı uyuşturmalarına ne diyeceğiz? Kendileri çok mu temizmiş? Ama yok onlar şimdinin sorgulanamaz rahipleri tek suçlu biziz 😄

  4. Hırsızlık suçundan HAGB kararı almıştım 5 yıl denetim süresinde alkolü araç kullanmak kasten işlenen suça giriyormuş ve o yüzden denetim bozuldu içeri girdim 4 gün yattım çıktım çok pişmanım bunlar için eski hükümlü iş ilanlarına başvuru yapicam arşiv soruşturmam olmsuz gelir mi cevaplarsanız çok sevinirim

    1. Av Mehmet Görünmez
      Av Mehmet Görünmez

      Merhaba Sayın Hamza Bey;

      Eski hükümlülere karşı toplumda son yıllarca iyice yükselen haksız bir tutum var ne yazık ki. Dünyanın en yüksek hapsetme oranlarına sahip ülkemizde neredeyse her hükümlüye öcü muamelesi ile bakılmaya başlanmıştır.Toplumdaki gelir dağılımı adaletsizliği, yükselen fakirlik ve orta sınıfın yok edilmesi faturasını eski hükümlülere kesmek isteyen bir güruh var. Oysa ki esas suçluların mevki makam sahibi takım elbiseliler olduğunu fark edemiyorlar. İşledikleri suçları gerçek suçlular kadar iyi gizleyemeyen, savıya hakime rüşvet ve torpil ayarlayamayan eski hükümlüleri tanısalar ahlaken ve vicdanen toplumdaki ortalamadan üstün oldukları gerçeğini de göreceklerdir ama işlerine gelmez. “Kötü adam” ilan etmek istedikleri ve kendilerine karşı koyamayacaklarını düşündükleri damgalanmış gruptur eski hükümlüler. Umarım bir gün kötü gidişatın ve fakirleşmenin gerçek kaynağının; 18 yaşında birkaç bin lira ekmek parası çalmak zorunda kalan Ahmet’ler, Mehmet’ler değil de malum kişiler olduğunu fark edecektir bu toplum.

      Sayın Hamza Bey, eski hükümlü alım ilanına istinaden gereken başvuruları yapın. Bunlar sizi almak zorundalar. Almazlarsa gerekeni yaparız. Bir yandan da iş aramayı ihmal etmeyin.

      Saygılarımla

  5. Mesleğinde 15 yıla yaklaşmış bir mesletaşınızım ve yazılarınızı, tesadüfen keşfettiğim web sitenizi severek, ilgiyle takip ediyorum meslektaşım. Çalışma alanlarımız tümü ile farklı ve uzmanlık alanınız gerçekten bir derya deniz. İşlerinizde başarılar dilerim. Emekleriniz için teşekkürler.

  6. Merhaba abim benim 18 yaşım dan hırsızlık suçum var şuan DSİ eski hükümlü alim kadrosuna asıl yer alıyorum sizce ben güvenlik soruşturmasında hırsızlık suçu diye elenir miyim

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Scroll to Top