En son şu tarihte güncellendi: 28 Mart 2023
Maalesef hayatımız her zaman planlı programlı bir şekilde devam etmez. Başımıza hiç beklemediğimiz anlarda hiç beklemediğimiz olaylar gelebilir. İşte bu olaylardan birisi de hasta olmaktır.
Herkes hayatı boyunca birçok kez hasta olduğu gibi , en azından 1 kere de olsa bu hastalıklar sebebiyle hastaneye gitmek zorunda kalmıştır. Her ne kadar acil olmayan hastalık durumlarında hastaneyi seçme şansımız bulunsa da, acil durumlarda bulunduğumuz konuma en yakın hastaneye gitmek durumunda kalırız. İşte bu gibi durumlarda en yakınımızdaki hastane özel hastane olabilir ve kendimizi bir anda orada buluruz.
Bilindiği üzere özel hastanelere gitmek günümüz enflasyon ve ekonomi koşullarında bizleri oldukça zorlayan bir durumdur. İşte Sosyal Güvenlik Kurumu da yukarıda bahsettiğim ihtimalleri dikkate alarak, özel hastanelerin birçoğu ile sağlık hizmeti satın alım sözleşmesi imzalamış ve bizlerin özel hastanelere ulaşma imkanını bir nebze de olsa arttırmıştır. Söz konusu anlaşma ile artık özel hastanelerin ücretsiz olduğu gibi bir anlam çıkarılmasın.
Her ne kadar özel hastaneler ile SGK arasında anlaşma olsa da, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 73. maddesi ile özel hastanelerin ilave ücret talep edebileceği açıkça hüküm altına alınmıştır. Elbette bu ilave ücret tutarı sınırsız olmayıp, söz konusu kanun ve Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile ilave ücret tutarının üst sınırı çizilmiştir. Bununla birlikte yine söz konusu mevzuatlar ile özel hastanelerin sizlerden ilave ücret talep edemeyeceği tedavilerin de olduğu hüküm altına alınmış olup, özel hastanelerde aşağıda sayacağımız sağlık hizmetlerini ilave ücret ödemeksizin alabileceksiniz.
Yazımıza geçmeden önce aşağıda saymış olduğumuz sağlık hizmetleri için SGK ile anlaşması bulunan (bilindik birçok özel hastanenin SGK ile anlaşması bulunmaktadır) özel hastanelerin sizlerden ilave ücret alamayacağını önemle belirtsek de pratikte sizlerden bu tedaviler için ücret alınmış veya ücret talep edilmiş olabilir. Bu gibi durumlar başınıza geldiyse SGK’ya başvurabilir veya tüketici hakem heyeti/mahkemesinde dava açabilirsiniz. Sizlere tavsiyemiz özel hastaneden ‘’hastaya sunulmuş olan hizmetleri ve ilave ücreti gösterir belgenin’’ (bu belgeyi vermek zorundadırlar) ve ödeme yapmış iseniz detaylı faturanızın alınması ile birlikte bir avukat aracılığıyla öncelikli olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurarak durumu bildirmeniz, akabinde bu başvuruya rağmen paranızı geri alamadıysanız tüketici hakem heyeti/mahkemesinde dava açmanız olacaktır. Artık yazımıza geçelim;
Başlıklar:
Özel Hastanelerin Sizlerden İlave Ücret Talep Edemeyeceği Tedaviler Nelerdir?
Tekrar belirtelim ki aşağıda saymış olduğumuz sağlık hizmetleri için sizlerden hiçbir ilave ücret alınamayacaktır. Şimdi söz konusu tedavilerin neler olduğunu açıkça düzenleyen Sosyal Güvenlik Kurumunu Sağlık Uygulama Tebliği (SUT)’nin ilgili hükmünü inceleyelim;
1.9.3 – İLAVE ÜCRET ALINMAYACAK SAĞLIK HİZMETLERİ;
Aşağıda belirtilen sağlık hizmetleri için hiçbir ilave ücret alınamaz.
1- Acil servislerde verilen ve SUT eki EK-2/B Listesinde yer alan 520.021 kod numaralı “Yeşil alan muayenesi” adı altında Kuruma fatura edilebilen sağlık hizmetleri hariç olmak üzere, acil haller nedeniyle sunulan sağlık hizmetleri (Daha açık bir şekilde ifade edersek; acil serviste yer alan yeşil alan haricindeki sarı ve kırmızı alanlarda almış olduğunuz tedaviler için ekstra ücret ödemeyeceksiniz.)
2- Yoğun bakım hizmetleri
3- Yanık tedavisi hizmetleri
4- Kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri)
5- Yenidoğana verilen sağlık hizmetleri (Bu madde oldukça önemli zira bazı özel hastaneler tarafından bu madde göz ardı edilerek, yeni doğana verilen tedavilerden oldukça fahiş miktarlı ücret alınabilmekte)
6- Organ, doku ve kök hücre nakillerine ilişkin sağlık hizmetleri
7- Doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri
8- Hemodiyaliz tedavileri
9- Kardiyovasküler cerrahi işlemler (İstisnai sağlık hizmetlerinde belirtilen işlemler hariç)
10- SUT eki EK-2/B ve EK-2/C Listesindeki İşitsel implant işlemleri (Koklear İmplant Yerleştirilmesi İşlemi)
11- SUT eki EK-2/G Listesinde yer alan işlemler
12- Pandemi süresince pandemi olgularının tanı ve tedavileri ile bu işlemlere ilişkin sunulan sağlık hizmetleri (maalesef uygulamada bazı hastanelerin bu maddeyi göz ardı ederek covid tedavisi için hastalardan ekstra ücret aldığına şahit olmuşsunuzdur)
Yukarıda saymış olduğumuz sağlık hizmetleri için özel hastanelere başvurmanız halinde, özel hastaneler sizlerden ilave bir ücret alamayacaktır. Bununla birlikte 16 Mart 2023 tarihinde söz konusu düzenlemeye yeni bir hüküm getirilmiş olup, artık aşağıda saymış olduğumuz tedaviler için özel hastaneler sizlerden ilave ücret alabilecektir.
Yükseköğretim kurumlarına ait sağlık hizmeti sunucularında (vakıf üniversiteleri hariç) öğretim üyesi tarafından verilen 18 yaşını doldurmamış çocuklar hariç olmak üzere; SUT eki EK-2/B ve EK-2/C Listesindeki işitsel implant işlemleri için ilave ücret alınabilir.
Ayrıca Yükseköğretim kurumlarına ait sağlık hizmeti sunucularında(vakıf üniversiteleri hariç) öğretim üyesi tarafından verilen SUT’un 2.1.1 numaralı maddesi kapsamındaki sağlık hizmetleri ve kardiyovasküler cerrahi işlemler için de artık hastane sizlerden ilave ücret alabilecektir.
Özel Hastanelerin İlave Ücret Alamayacağı Kişiler Kimlerdir?
Kafa karışıklığına mahal vermemek adına belirtelim ki yukarıda saymış olduğumuz tedavileri kim alırsa alsın özel hastane bu kişilerden ilave ücret talep edemeyecektir. Bu başlıkta saymış olduğumuz kişiler ise yukarıdaki tedavilerden ayrı olarak mevzuatımızda kendisinden ilave ücret alınamayacağı düzenlenmiş kişileri ifade etmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumunu Sağlık Uygulama Tebliği (SUT)’nin 1.9.2 numaralı, İlave Ücret Alınamayacak Kişiler Başlıklı maddesinde;
AŞAĞIDA BELİRTİLEN KİŞİLERDEN HİÇBİR İLAVE ÜCRET ALINAMAZ;
1- 1005 sayılı Kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan kişiler ile bu kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişiler;
Milli mücadeleye iştirak eden ve bu sebeple kendilerine İstiklal Madalyası verilmiş bulunan Türk vatandaşları ile 1950 yılında Türk Tugayının Kore’ye ayak bastığı Ekim ayında başlamak ve 1953 yılı Pan-Munjon Ateşkes Anlaşmasına kadar Kore’de fiilen savaşa katılmış olan Türk Vatandaşlarına ve 1974 yılında Temmuz 1 inci ve Ağustos 2 nci Barış Harekatına Kıbrıs’ta fiilen görev alarak katılmış olan Türk Vatandaşlarına hayatta bulundukları sürece, şeref aylığı bağlanmaktadır. İşbu şeref aylığı alan kişilerden iseniz özel hastanelerde sizlerden ilave ücret talep edilemeyecektir.
2- 2330 sayılı Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler ile bu kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişiler;
İç güvenlik ve asayişin korunmasında, kaçakçılığın men, takip ve tahkikinde, trafik ve yol güvenliğini veya tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakillerini sağlamada, güven ve asayişi ihlal eden eylemler nedeniyle yakalanan, gözaltına alınan, tutuklanan veya hükümlü bulunanların muayene ve tedavilerinde, kaçakçılığın men, takip ve tahkiki maksadıyla mayınlanmış sahaların temizlenmesinde, 2935 sayılı Kanunun 28 inci maddesinde belirtilen görev ve işlerin yerine getirilmesinde, Devlet istihbarat faaliyetlerinde, Devletin kara sınırlarının korunması ve güvenliğinin sağlanmasında ve terörle mücadele faaliyetlerinde ve patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti, incelenmesi, muhafazası, nakli, imhası ve zararsız hale getirilmesinde görevlendirilen;
Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin,
Türk Silahlı Kuvvetler mensuplarının,
Milli İstihbarat Teşkilatı mensuplarının,
Çarşı, mahalle ve kır bekçilerinin,
Orman memurları ve personeli ile gümrük muhafaza memurlarının,
Sağlık personelinin,
Güvenlik ve asayişi ihlal eden eylemlerle, kaçakçılığa ilişkin olayların soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürüten adli ve askeri hakimler, Cumhuriyet başsavcısı ve savcıları ile askeri savcı ve yardımcılarının,
Güven ve asayişi ihlal eden eylemler ile kaçakçılığa ilişkin eylemlerin önlenmesine yönelik görev yapan mülki idare amirlerinin,
Tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakilleri ile ceza ve tutukevlerinin iç ve dış güvenliğini sağlamakla görevli bulunan personelin,
Güvenlik ve asayişin korunmasında hizmetlerinden yararlanılması zorunlu olan ve yetkililerce kendilerine bu amaca yönelik görev verilen kamu görevlileri ve sivillerin,
İç güvenlik ve asayişin korunmasında veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki ile ilgili olarak güvenlik kuvvetlerine kendiliklerinden yardımcı olmuş ve faydalı oldukları yetkililerce tevsik edilmiş şahısların,
Devlet güçlerini sindirme amacına yönelik olarak yapılan saldırılara maruz kalan kamu görevlilerinin,
Yurt dışında sürekli görev veya her türlü geçici görev nedeniyle bulunan ve bu görevlerinden dolayı (görevleri sona ermiş olsa bile) yurt dışında tedhişe maruz kalan veya suikasta uğrayan Türk uyruklu kamu personelinin,
Yukarıda sayılanların, yaptıkları görevler veya yardımlar sebebiyle saldırıya maruz kalan eş, füru, ana, baba ve kardeşlerinin,
Bu görev ve yardımlarından dolayı veya görev ve yardımları sona ermiş olsa bile yaptıkları bu görev ve yardımları nedeniyle ya da devlet güçlerini sindirme amacına yönelik saldırı sonucu, derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma ve hastalık sonucu ölen kişiler,
Yukarıda saymış olduğumuz görevlerde engelli hale gelmeleri veya ölmeleri halinde, ilgili sosyal güvenlik kurumunca kendilerine aylık bağlanmaktadır. İşbu sebeplerden kendisine aylık bağlanmış kişilerden iseniz, özel hastanelerde olduğunuz tedaviler için sizlerden ilave ücret talep edilemeyecektir.
3-Harp malûllüğü aylığı alan kişiler
4-3713 sayılı Kanun kapsamında aylık alanlar ile bu kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişiler,
Söz konusu kanun terörle mücadele kanunu olup; kamu görevlilerinden yurtiçinde ve yurtdışında görevlerini ifa ederlerken veya sıfatları kalkmış olsa bile bu görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine maruz kalması sebebiyle yaralanan, engelli hâle gelen, ölen veya öldürülenler hakkında bu kanun hükümleri uyarınca aylık bağlanmaktadır. Terör eylemlerine maruz kalmaları sebebiyle aylık alan kişilerden özel hastane tedavileri için ilave ücret alınmayacaktır.
5-Tedavileri sonuçlanıncaya veya maluliyetleri kesinleşinceye kadar; 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde sayılan olaylara maruz kalmaları nedeniyle yaralananlardan,
Yine burada da belirtilen kanun Terörle Mücadele Kanunu olup, terör eylemlerine maruz kalan kişilerin hastanelerde tedavileri sonuçlanıncaya veya maluliyetleri kesinleşinceye kadar , terör eylemi nedeniyle yaralanan kişilerden olmaları halinde kendilerinden özel hastane tedavileri için ilave ücret alınmayacaktır.
6-5510 sayılı Kanunun 60 . Maddesinin 12. fıkrasında belirtilen kişilerden,
Söz konusu kanun hükmünün ilgili fıkrasında; er, erbaş, yedek subay öğrencileri ve adayları, askeri öğrenci adayları ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi öğrenci adaylarına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
7- 5510 sayılı Kanunun 60 .maddesinin 13. ve 14. fıkraları kapsamında genel sağlık sigortalı sayılan kişilerden ve bu kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişilerden,
Yukarıda saymış olduğumuz kişilerden iseniz; Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşması bulunan vakıf üniversiteleri, ikinci ve üçüncü basamak özel sağlık hizmeti sunucuları (özel hastaneler) sizlerden ilave ücret talep edemeyecektir.
İlave Ücret Talep Edilemeyecek Tedaviler İçin Özel Hastaneye Ücret Ödemiş İseniz Veya Sizden Ücret Talep Edilmiş İse, Bu Durumda Hukuken Ne Yapabilirsiniz?
Yukarıda detaylı bir şekilde Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşması bulunan özel hastanelerin belli tedaviler için sizlerden ücret talep edemeyeceği ifade ettik. Peki bu tedavileri olmanıza rağmen sizlerden ücret talep edilmiş veya ilave ücret ödemiş iseniz ne yapmanız gerekmekte?
Öncelikle şunu belirtelim ki sağlık hizmetleri bedelinin 100 TL’yi aşması halinde SUT’un Ek-1/B’sinde yer alan, ‘’Hastaya Sunulmuş Olan Hizmetleri ve İlave Ücreti Gösterir Belge’’nin, hastane tarafından düzenlenmesi zorunludur. Söz konusu belgenin yatan hasta iseniz en geç taburcu tarihine kadar, ayaktan tedavi olmuş hasta iseniz söz konusu işlemin yapıldığı tarihte tarafınıza teslim edilmesi yasal zorunluluktur. Eğer tedavi olduğunuz özel hastane size bu belgeyi vermemiş ise, öncelikli olarak hastaneden işbu belgeyi tarafınıza vermesini talep etmelisiniz.
İlgili belge aşağıdaki şekildedir; (SUT’un EK-1/B’sinde yer almaktadır)
HASTAYA SUNULMUŞ OLAN HİZMETLERİ VE İLAVE ÜCRETİ GÖSTERİR BELGE
Sağlık hizmeti sunucusunun adı :
Belgenin düzenlendiği tarih :
Hastanın adı soyadı :
Hastanın TC Numarası :
SHS ilave ücret tavan oranı :
Branş :
Başvuru No :
SGK’ya fatura edilen toplam tutar :
Ayakta Tedavi Yatarak Tedavi
|
İlave ücrete ilişkin sağlık hizmeti |
Sosyal Güvenlik Kurumuna fatura edilen tutar |
Genel sağlık sigortalısından (Hastadan) alınan tutar |
|
EK 2/A |
||
|
EK 2/A-2 |
||
|
EK-2/B |
||
|
EK-2/C |
||
|
EK-2/Ç |
||
|
Otelcilik Hizmetleri |
||
|
İstisnai Hizmetler |
İlave ücrete esas işlemlere ait hizmet detay bilgisi
|
SUT kodu |
İşlem adı |
İşlem tutarı |
Gördüğünüz üzere söz konusu belgede hangi tedavi için ne kadar ilave ücret ödediğinize dair bilgiler yer alacaktır. Bu belgeyi almakla birlikte muhakkak özel hastanede muayene, ameliyat ve tedavi sonrası yapmış olduğunuz ödemelere ilişkin ayrıntılı faturanızı talep edin.
Yukarıda saymış olduğumuz gerekli belgeleri temin ettikten sonra bir sonraki aşamamız, tedavinizin ilave ücret alınamayacak tedaviler içerisinde olup olmadığını teyit etmekte. Her ne kadar yukarıda yer alan tedaviler için hiçbir ilave ücret ödemeyeceğinizi belirtsek de bu durumu SGK’nın sitesinden de teyit edebilirsiniz. Siteye dair ekran görüntüsünü huzurlarınıza sunmaktayım. (Görüntü küçüldüğünden tam görünmüyor olabilir o yüzden siteye girip bakabilirsiniz, Sitenin linki ise ; https://gss.sgk.gov.tr/SaglikHizmetSunuculari/pages/ilaveUcretHesaplama
Bu sitede ayrıca ilave ücret ödediğiniz tedaviler için aslında ne kadar ücret ödemeniz gerektiği dair bilgiler de yer almakta olup, bir sonraki yazımızda da ilave ücret alınacak tedavilerin maksimum tutarından bahsedeceğim. Bu sitedeki sorgu oldukça önemli zira özel hastaneye ilave ücret ödemeniz gereken bir tedavide de ödediğiniz ilave ücretin doğru tutar olup olmadığını, fazla ödeme yapıp yapmadığınızı bu siteden direkt sorgulayabilirsiniz.
Yukarıda bahsettiğimiz Sosyal Güvenlik Kurumunun sitesinden aslında ilave ücret ödememeniz gerektiğini teyit etmiş iseniz bir sonraki aşamamız, hastaneye başvurmak. Hastaneye yapmış olduğunuz sorgulamaya ilişkin ekran görüntüsünün ekte yer aldığı iadeli taahhütlü gönderilen bir dilekçe ile ödemiş olduğunuz ilave ücretin tarafınıza geri ödenmesi için başvuruda bulunmalısınız. Başvuru dilekçenizin iadeli taahhütlü yolla göndermenizi tavsiye etmemin sebebi tüketici hakem heyeti veya tüketici mahkemesinde (uyuşmazlık tutarına göre başvuracağınız yargı makamı değişiyor) açacağınız davada yapmış olduğunuz başvuruya rağmen tarafınıza ödeme yapılmadığını ispat etmenizin kolay olacak olması.
Hastane bu başvurunuza rağmen ödeme yapmamış veya başvurunuza olumsuz bir yanıt vermişse artık 2 farklı yöntemi deneyebilirsiniz. Sizlere öncelikli tavsiyem ilk olarak ödediğiniz usulsüz ücret için SGK’ya başvurmanız. SGK’ya yapacağınız başvuru ile usulsüz ödeme yaptığınız hastaneyi bildirebilirsiniz. SGK bu hastanelerle anlaşma yaptığı için usulsüz ödemeler sebebiyle hastaneye fazla alınan ücretin 5 katı kadar para cezası kesebilmekte. Eğer ücretiniz bu SGK bildirimine rağmen sizlere geri ödenmezse, SGK söz konusu özel hastaneye sizden almış olduğu tutarın 10 katı kadar para cezası kesebilecektir.
Yok ben yukarıda anlattığınız yolu denemek istemiyorum derseniz; tüketici hakem heyetine veya tüketici mahkemesinde (uyuşmazlığa konu para tutarına göre başvuru makamı değişmekte olup, 2023 yılı için yapılacak başvurularda 66.000,00 TL (altmışaltı bin) Türk lirası altında bulunan uyuşmazlıklarda, İl veya İlçe Tüketici Hakem Heyeti Görevli iken, daha üst tutarlarda tüketici mahkemesi görevlidir) dava açarak ödediğiniz bedeli yargı yoluyla geri almanız da mümkün.