En son şu tarihte güncellendi: 28 Mart 2023
Bir önceki yazımızda özel hastanelerin birçoğunun Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşmalı olduğunu, bu anlaşma uyarınca belli başlı tedaviler için sizlerden ücret talep edemeyeceklerini, eğer bu tedaviler için ücret talep edilmiş veya ücret ödemiş iseniz ödediğiniz tutarları nasıl geri alabileceğinizden söz etmiştik. Bu yazımızda ise özel hastanelerin sizlerden talep edebileceği ilave ücretlerden bahsedecek olup, ilave ücret olarak mevzuatta yazılı üst sınırı geçen ödemiş olduğunuz ücretleri nasıl geri alabileceğinizden söz edeceğiz.
Başlıklar:
Özel Hastanelerin Ücret Olarak Sizlerden Alabileceği Tutarın Üst Sınırı Mevzuatımızca Çizilmiş Olup, Ödediğiniz Bedel Fazla İse Paranızı Geri Alabilirsiniz
SGK ile anlaşması bulunan özel hastaneler, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ‘nun 73. maddesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin 1.9. maddesi uyarınca ilave ücret alma hakkına sahiptir. Ancak bu ilave ücret alma hakları sınırsız olmayıp, söz konusu ücret tutarının tavan sınırı mevzuatımız uyarınca çizilmiştir. İlgili hükümleri inceleyelim;
5510 sayılı Kanun’un 73.maddesinde;
‘’Bu Kanuna göre sağlık hizmetleri, Kurum ile yurt içindeki veya yurt dışındaki sağlık hizmeti sunucuları arasında yapılan sözleşmeler yoluyla ve/veya bu Kanun hükümlerine uygun olarak genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından satın aldıkları sağlık hizmeti giderlerinin ödenmesi suretiyle sağlanır.
Kamu idaresi sağlık hizmeti sunucuları dışındaki vakıf üniversiteleri dahil sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularınca, Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonunca belirlenen sağlık hizmetleri bedeline ek olarak, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü oldukları kişilerden sağlık hizmeti sunucularının giderleri ve ürettikleri sağlık hizmetlerinin maliyetleri, yapılan sübvansiyonlar gibi kriterler dikkate alınarak bu bedellerin iki katına kadar alınabilecek ilave ücretin tavanını belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Bu tavan dahilinde alınabilecek ilave ücret oranları Kurumca belirlenir.
Sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları, Kurumca belirlenmiş standartların üstündeki talepleri karşılayan otelcilik hizmetleri ile hayati öneme sahip olmama ve alternatif tedavilerin bulunması gibi hususlar göz önüne alınarak Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu tarafından belirlenen istisnai sağlık hizmetleri için, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden belirlenen hizmet fiyatlarının üç katını geçmemek üzere ilâve ücret alabilir. ‘’
Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin 1.9.1 maddesinde;
‘’İlave ücret alınması uygulamasında; Kurumla sözleşmeli; vakıf üniversiteleri, ikinci ve üçüncü basamak özel sağlık hizmeti sunucuları tarafından; Kurumca belirlenen oranı geçmemek kaydıyla kişilerden ilave ücret alınabilir.
1- Yükseköğretim kurumlarına ait sağlık hizmeti sunucularında (vakıf üniversiteleri hariç) öğretim üyeleri tarafından mesai saatleri dışında bizzat verilen sağlık hizmetleri için bir defada asgari ücretin iki katını geçmemek üzere, Kurumca belirlenmiş sağlık hizmetleri bedelinin poliklinik muayenelerinde en fazla iki katı, diğer hizmetlerde en fazla bir katı kadar ilave ücret alınabilir. Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına ait sağlık tesisleri ve üniversitelere ait ilgili birimlerin birlikte kullanımına ilişkin protokolü bulunan sağlık hizmeti sunucularında öğretim üyeleri tarafından ilave ücret alınamaz.
2- (a) ve (b) bentlerinde belirtilen sağlık hizmeti sunucularınca SUT ve eklerinde yer alan sağlık hizmetleri işlem bedellerinin tamamı üzerinden Kuruma fatura edilebilen tutarlar esas alınarak kişilerden ilave ücret alınabilir. Ancak SUT eki EK-2/B, EK-2/C, EK-2/Ç listelerinde yer alan işlemlerin bedellerine ilave olarak Kuruma ayrıca faturalandırılabilen tıbbi malzeme, ilaçlar ve kan bileşenleri ile SUT eki EK-2/A Listesindeki tutarlara dahil olan işlemler için ayrıca ilave ücret alınamaz.
3- İlave ücretler, genel sağlık sigortalılarınca veya bakmakla yükümlü olunan kişilerce ve/veya sağlık hizmeti sunucularınca Kurumdan talep edilemez.
4-Sağlık hizmeti sunucularınca, Kurumca finansmanı sağlanmayan sağlık hizmetleri için talep edilen ücretler, ilave ücret olarak değerlendirilmez.
5-Sağlık hizmeti sunucusu, sunduğu sağlık hizmetleri öncesinde, alacağı ilave ücrete ilişkin olarak hasta veya hasta yakınının yazılı onayını alır. Bu yazılı onay alınmadan, işlemler sonrasında herhangi bir gerekçe ileri sürerek ilave ücret talebinde bulunamaz.
6-Hastanın acil servislerde 24 saat içinde stabilizasyonu esastır. Hastanın acil servise başvurusundan itibaren 24 saat içinde stabilize edilerek ilgili kliniğe yatışı ya da başka bir sağlık hizmeti sunucusunun yataklı kliniğine sevk edilmesiyle acil hal sona erer. Acil servislerden kabul edilerek doğrudan uygulanan acil girişimsel işlemler ile 24 saat içinde acil gözlem ünitelerinde uygulanan tüm sağlık hizmetleri için ilave ücret alınamaz. Hastadan ilave ücret alınabilmesi için hastaya/hasta yakınına acil halin sona erdiğine ve müteakip işlemlerin ilave ücrete tabi olduğuna ilişkin “Acil Halin Sona Ermesine İlişkin Bilgilendirme Formu” (EK-1/D) kullanılarak, yazılı bilginin imza karşılığı verilmesi zorunludur.
7- Kurumla sözleşmeli vakıf üniversiteleri, ikinci ve üçüncü basamak özel sağlık hizmeti sunucuları, aynı başvuru numarası altında yatarak tedavilerde yapılan Kurumca karşılanan sağlık hizmeti bedellerinin toplamının 100 (yüz) TL’yi aşması halinde, bu hizmetleri ve varsa ilave ücret tutarını gösterir, SUT eki “Hastaya Sunulmuş Olan Hizmetleri ve İlave Ücreti Gösterir Belge (EK-1/B)” yi en geç hastanın taburcu olduğu tarihte hastaya vermek zorundadır. Söz konusu bilgiler aynı süreler içerisinde elektronik ortamda da verilebilir.
Yukarıda yer alan hükümleri kısaca özetlersek; özel hastaneler, sosyal güvenlik kurumu tarafından belirlenen oranı geçmeyecek şekilde sizlerden ilave ücret alabilme hakkına sahiptirler. Buna göre özel hastaneler, sağlık hizmetleri fiyatlandırma komisyonunca belirlenen sağlık hizmetleri bakımından, SGK tarafından belirlenen fiyatın 2 katı kadar ilave ücret alabilecektir.
Ayrıca Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu tarafından belirlenen istisnai sağlık hizmetleri için ise, SGK tarafından belirlenen fiyatın üç katını geçmemek üzere ilâve ücret alabilme hakkına sahiptirler.
Anlatılanlardan da görüleceği üzere özel hastaneler her ne kadar ilave ücret alabilse de bu ilave ücret tutarı sınırsız olmayıp normal tedaviler için SGK’nın belirlediği bedelin maksimum 2 katı kadar, istisnai sağlık hizmetleri için SGK’nın belirlediği tutarın 3 katını geçmeyecek şekilde ilave ücret alabileceklerdir. İşte bu belirlenen sınırın aşılması halinde özel hastanelerden ödediğiniz ilave ücretleri geri alabileceksiniz.
Özel Hastanelere Fazladan Ücret Ödeyip Ödemediğinizi Nasıl Öğrenebilirsiniz?
Öncelikle özel hastanede almış olduğunuz sağlık hizmeti için fazladan ücret ödeyip ödemediğinizi Sosyal Güvenlik Kurumunun sitesinde gerekli bilgilerini doldurarak çok kolayca öğrenebilirsiniz. Siteye dair ekran görüntüsünü aşağıda huzurlarınıza sunmaktayım. Sitenin linki; https://gss.sgk.gov.tr/SaglikHizmetSunuculari/pages/ilaveUcretHesaplama.faces
Yukarıda yer alan ekran görüntüsünden de göreceğiniz üzere ilgili sayfada gitmiş olduğunuz hastanenin adını, tedavi türünüzü, muayene olduğunuz branşa ilişkin bilgilerinizi girmeniz halinde site, özel hastaneye ne kadar ilave ücret ödemeniz gereken tutarı size gösterecektir. Bu sayede özel hastanelere ödediğiniz ücretin fazla olup olmadığını kolaylıkla öğrenebilirsiniz.
Özel Hastaneye Fazladan Ücret Ödemiş İseniz, Ödediğiniz Ücretin İadesi İçin Hangi Hukuki Yollara Başvurabilirsiniz?
Yukarıda Sosyal Güvenlik Kurumunun sitesinden kolaylıkla özel hastanelere ilave olarak ödemeniz gereken bedel tutarını öğrenebileceğinizden söz ettik. Söz konusu sitede yapmış olduğunuz sorgulama sonucunda aslında özel hastaneye ödemeniz tutar daha az olmasına rağmen fazla bir bedel ödediğinizi tespit etmişseniz bu durumda neler yapabilirsiniz bundan bahsedelim;
Öncelikle şunu belirtelim ki sağlık hizmetleri bedeli 100 TL’yi aşması halinde SUT’un Ek-1/B’sinde yer alan, ‘’Hastaya Sunulmuş Olan Hizmetleri ve İlave Ücreti Gösterir Belge’’nin, hastane tarafından düzenlenmesi zorunlu olup, yatan hasta iseniz en geç taburcu tarihine kadar, ayaktan tedavi olmuş hasta iseniz söz konusu işlemin yapıldığı tarihte ilgili belgenin tarafınıza teslim edilmesi yasal zorunluluktur. İşbu sebeple özel hastane size bu belgeyi vermemiş ise öncelikli olarak bu belgeyi hastaneden talep etmelisiniz.
İlgili belge aşağıdaki şekildedir;
HASTAYA SUNULMUŞ OLAN HİZMETLERİ VE İLAVE ÜCRETİ GÖSTERİR BELGE
Sağlık hizmeti sunucusunun adı :
Belgenin düzenlendiği tarih :
Hastanın adı soyadı :
Hastanın TC Numarası :
SHS ilave ücret tavan oranı :
Branş :
Başvuru No :
SGK’ya fatura edilen toplam tutar :
Ayakta Tedavi Yatarak Tedavi
|
İlave ücrete ilişkin sağlık hizmeti |
Sosyal Güvenlik Kurumuna fatura edilen tutar |
Genel sağlık sigortalısından (Hastadan) alınan tutar |
|
EK 2/A |
||
|
EK 2/A-2 |
||
|
EK-2/B |
||
|
EK-2/C |
||
|
EK-2/Ç |
||
|
Otelcilik Hizmetleri |
||
|
İstisnai Hizmetler |
İlave ücrete esas işlemlere ait hizmet detay bilgisi
|
SUT kodu |
İşlem adı |
İşlem tutarı |
Gördüğünüz üzere söz konusu belgede almış olduğunuz tedavi için ne kadar ücret ödediğinize dair bilgiler açıkça yer almaktadır. Bu belge ile birlikte muhakkak özel hastanede muayene, ameliyat ve tedavi sonrası yapmış olduğunuz ödemelere ilişkin ayrıntılı faturanızı da talep etmeyi unutmayın.
Akabinde Sosyal Güvenlik Kurumunun sitesinde ilave ücret hesabına ilişkin yapmış olduğunuz sorgulamanın ekran görüntüsünün de ekinde yer aldığı, iadeli taahhütlü bir şekilde göndereceğiniz dilekçe yazarak, ödemiş olduğunuz ilave ücret fazlasının tarafınıza geri ödenmesi için hastaneye başvuru yapmanız gerekmektedir. Başvuru dilekçenizi iadeli taahhütlü yolla göndermenizi söylememin sebebi, tüketici hakem heyeti veya tüketici mahkemesinde (uyuşmazlık tutarına göre başvuracağınız yargı makamı değişiyor) açacağınız davada yapmış olduğunuz başvuruya rağmen fazla ödemenize ilişkin iadenin tarafınıza yapılmadığını ispat etmenizin kolaylaşması için gerekli.
Hastane dilekçe aracılığıyla yapmış olduğunuz başvurunuza rağmen ödediğiniz fazla bedele ilişkin geri ödeme yapmamış veya talebinize olumsuz bir yanıt vermişse artık 2 farklı yönteme başvurabiliriz.
Sizlere ilk tavsiyemiz öncelikli olarak usulsüz ücret için SGK’ya başvuru yapmanız. SGK’ya yapacağınız başvuru ile fazladan usulsüz ödeme yaptığınız hastaneyi bildirebilirsiniz. SGK bu hastanelerle anlaşma yaptığı için usulsüz ödemeler sebebiyle hastaneye sizlerden fazladan almış olduğu ücretin 5 katı kadar para cezası kesebilecektir. Eğer fazladan ödediğiniz tutar, SGK’ya yaptığınız başvuruya rağmen tarafınıza geri ödenmezse, SGK söz konusu özel hastaneye sizden almış olduğu fazla tutarın 10 katı kadar para cezası kesebilecektir.
Yok ben yukarıda anlattığınız yolu denemek istemiyorum direkt yargı makamları ile sorunumu çözmek istiyorum derseniz; tüketici hakem heyetine veya tüketici mahkemesine (uyuşmazlığa konu para tutarına göre başvuru makamı değişmekte olup, 2023 yılı için yapılacak başvurularda 66.000,00 TL (altmışaltı bin) Türk lirası altında bulunan uyuşmazlıklarda, İl veya İlçe Tüketici Hakem Heyeti Görevli iken, daha üst tutarlarda tüketici mahkemesi görevlidir) başvuru yapma imkanınız da mümkün. Eğer ödediğiniz fazla tutar 66 bin liranın altında ise Tüketici Hakem heyetine başvurarak ödediğiniz fazla bedelleri geri alabilirsiniz. Tüm bu süreçler oldukça karmaşık olacağından, süreci bir avukat aracılığıyla yürütmenizi tavsiye ederiz.