En son şu tarihte güncellendi: 2 Nisan 2024
Memnu hakların iadesi ve arşiv araştırması ile ilgili olarak daha evvelden kaleme aldığımız yazımızda bir adet emsal karara yer vermiş idik. Bu yazımızda bu konu hakkında güncel emsal kararlar ışığında beyin fırtınası yapıp güncel durum hakkında bilgilendireceğiz. Danıştay’ın bir görüşüne göre memnu hak iadesi kararı memuriyete engel suçlardan mahkumiyet alınmış olsa dahi memuriyete engel hali ortadan kaldıracak güçte ve işlevsellikte bir karardır. Bu husus aynen şu şekilde ifade edilmektedir:
Konuyla ilgili esas yazımıza şu linkten ulaşabilirsiniz: Memnu Hakların İadesi Kararı ve Arşiv Araştırması Etkisi-Elenme Halinde Yapılacaklar
“Bu kapsamda, memnu hakların iadesi kararı, gerek Türk Ceza Kanunundan, gerekse özel bir kanundan kaynaklansın kamu hizmetlerinden yasaklanma, memuriyetten mahrumiyet, seçme ve seçilme hakkından yoksun kılınma gibi temel hak ve özgürlükler alanındaki ehliyetsizlikleri gelecek için ortadan kaldıran ve kişiye kullanılması men edilen hakları kullanma yetkisi sağlayan kararlardır.
Yasaklanmış hakların geri verilmesi müessesesini yeniden düzenleyen 5352 sayılı Kanun’un 13/A maddesinin 2006 yılında yürürlüğe girmesinden sonra, 657 sayılı Kanun’un 48/A-(5) maddesinde 2008 yılında 5728 sayılı Kanun ile değişiklik yapılarak maddeye, “Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile;” ibaresi eklenmiş ise de, memnu hakların iadesi kararı alınsa dahi devlet memuru olunamayacağına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.” Kaynak: Danıştay 12. Dairesi’nin 2022/2565 sayılı kararı
Ancak yine de aynı konuda istinaf mahkemelerinin ve bazı yerel mahkemelerin aksi yönde görüşleri de var. Bunları aşağıdaki kararlardan görebilirsiniz. Şu an bu konu biraz muallakta kalmış durumda. Açıkçası mahkemeler de konuyu somut olaya, başvurulan memuriyet türüne, suç türüne göre ayrı ayrı değerlendirerek karar veriyorlar. Bu konuda yasal değişiklik ile yahut Anayasa Mahkemesi kararı ile bir netlik sağlanması şarttır. Bizim kendi dosyamızda biz bu husustaki davalardan kazandık. istinaf da onayladı. Memnu hak iadesi kararına rağmen arşiv araştırması olumsuz neticelendiği için görevinden men edilmiş kişilere önerim dava açıp süreci sonuna kadar sürdürmeleridir. Zira yakın zamanda bu hususta bir yasa değişikliği yahut net bir Anayasa Mahkemesi kararı çıkabilir.
Şunu da hatırlatmak isterim ki bu hususta dava açmanız halinde ne yazık ki kazanmanız garanti değildir. Elbette her davada risk vardır ancak bu davadaki belirsizlik ve içtihat karmaşası nedeniyle ekstra uyarmak istiyoruz.