Kimler Kişi Güvenlik Belgesi (KGB belgesi) Alamaz-Hangi Firmalar KGB Talep Ediyor?

En son şu tarihte güncellendi: 11 Mart 2024

Milli Savunma Bakanlığı Savunma Sanayi Güvenliği Yönergesi uyarınca KGB belgesi almayacak olan kişiler açıkça şunlardır, bu husus bizzat MSB’nin kendi yayımladığı yönergede çok net ve açık olarak izah edilmiştir:

Eğer ki bir yıl veya üzerinde hapis cezası alınırsa yahut ceza ertemelesi, seçenek yaptırımlara çevrilmiş veyahut affa uğramış olsa dahi; cinsel dokunulmazlığa yönelik suçlar, sahtecilik ve Devletin egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlar. Devletin güvenliğine yönelik olan tüm suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, Devlet sırlarına karşı olan tüm suçlar ve casusluk suçları gibi suçlardan mahkumiyet hükmü bulunanlar (bu noktada HAGB denilmediği için HAGB kapsam dışındadır).
Soruşturma veya kovuşturma yürütülenlerle hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilenlerden, güvenlik belgesi verilmesi sakıncalı görülenler.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkartılmış bulunan veya kendi isteği ile çıkmış bulunan yabancı uyruklu kişiler
Sabotaj, isyan, casusluk, vatana ihanet hareketlerine katılmış bulunanlar veya bu hareketlere yardım ve yataklık edenlerle, hasım devletlerin temsilcileriyle olağandışı ve sebebi açıklanamayan temas kurmuş bulunanlar.
Güvenliği tehlikeye düşürecek durumları tespit edilmiş bulunanlar ile Atatürk İlke ve İnkılâplarına aykırı davranışta bulunduğuna yönelik yargılama ve disiplin suçu bulunanlar. Kaynak

Bu konuda daha evvelde kaleme aldığımız rehberimizin linkini buraya ekliyoruz: Kişi Güvenlik Belgesi Yenilenmemesi-Örnek Karar-Elenme Sebepleri ve Yapılacaklar

Milli Savunma Bakanlığı’nın yönergelerindeki kendi tanımına göre; “kişi güvenlik belgesi” dediğimiz belge kişilerin, görevi gereği bilmesi gereken gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme veya projeye nüfuz edebilmesini sağlayan ve/veya bu gibi gizlilik dereceli bilgi, belge ve malzemenin bulunduğu kontrollü olan özel odalar veya gizlilik dereceli projelerin yürütüldüğü özel ve gizli kontrollü bölgelere ya da gizlilik dereceli yerlere giriş iznine dair olan özel önem arz eden bir belgedir.

Yani kişi güvenlik belgesi dediğimiz belge; savunma sanayi alanında ürün ve hizmet üreten kuruluşlarda çalışmak üzere başvuruda bulunmuş kişiler için, kuruluş ve proje güvenliğinin sağlanması maksadıyla, hakkında yapılan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması sonucunda durumu uygun bulunan kişiler için Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamınca düzenlenen gizlilik dereceli birimlerde çalışacak olan kişilerle ilgili özel nitelikte bir belgedir.

Başlıklar:

Bilinmesi gereken önemli ayrıntılar:

Kişi Güvenlik Belgesine sahip personel; her altı ayda bir yenilenmek üzere, gizlilik dereceli birimler tarafından adli sicil yönünden tekrardan değerlendirilip takibi yaptırılır (Adli sicil takibinde ilgili personelin “adli sicil ve arşiv kaydı” olmadığına dair yazılı beyanı da yeterli kabul edilebilir. Bu sayede mesela zorunluluk halinde adli sicilin temin edilememesi ancak başka bir şekilde adli sicilin temiz olduğunun ilgili sorumlu memur tarafından görülmesi halinde bu hususta yazılı imzalı özel belge yeterlidir).
Kişi Güvenlik Belgesine sahip personelin eğer ki herhangi bir adli kovuşturmaya maruz kalırsa veya herhangi bir sebeple hüküm giyerse ya da adli sicil takibi sonrasında birtakım problemle karşılaşılırsa bu durumunda, bu hususlar derhal en ivedi olarak Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına bildirilir. Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamının görüşü alınana kadar geçen süre içinde söz konusu personelin gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme ve projeye dahil olması işten yasaklanarak engellenir (burada işten çıkartılmaya dair bir durum yok ama geçici de olsa kişinin o gizlilik dereceli işten elini çekmesine yönelik bir duruma işaret ediyor yönerge). Bu durum aslında masumiyet karinesi ihlali sonucunu doğuracak bir eylemdir ancak bazen kişilik hakları milli güvenlik ile çatışınca ortaya böyle bir tablo çıkabiliyor.
Kişi Güvenlik Belgesinin süresinin dolması durumunda veya kişinin ilgili gizlilik dereceli kuruluştan kendi rızası ile ayrılması durumunda; bizzat o gizlilik dereceli kuruluş tarafından, Kişi Güvenlik Belgesinin iptal edilmesine yönelik ivedilikle MSB’ye bağlı Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına yazılı olarak bilgi verilir. Yine bu noktada, fiziki olarak düzenlenmiş bulunan NATO Kişi GüvenlikBelgesi ise “Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Merkez Kurulu Başkanlığına” derhal iade edilir.

KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ BAŞVURU ADIMLARI SIRASI

Başvuru Sahiplerinin Belirlenmesi:
- Şahıs şirketi statüsünde olan tüm kuruluşların tüm hissedarları veya anonim şirket statüsünde olan kuruluşların ortakları ile yönetim kurulu kararı ile izin verilen imtiyazlı hissedarlar ile yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları ile güvenlik koordinatörü dahil olmak üzere gizlilik dereceli bilgiye erişmesi muhtemel olan tüm personel için bu başvuru titizlikle başvuru yapılır.
Başvuru Yapılacak Kuruma İletişim:
- Başvurular, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamı’na, kuruluş tarafından başvuru evrakları imzalı olarak asılları ile birlikte iletilir.
AR-GE Projeleri veya Akademik Faaliyetler İçin Başvuru: Tesis Güvenlik Belgesi bulunan kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilen AR-GE projelerinde çalışacak olan akademisyenler için; başvuru kuruluş tarafından yapılır. b. Üniversitelerin/enstitülerin Tesis Güvenlik Belgesi olan bölgelerinde gerçekleştirilecek projeler için, ilgili akademisyenler için başvurular ilgili birimler tarafından yapılır. c. Tesis Güvenlik Belgesi olmayan bölgelerde gerçekleştirilecek projeler için, Proje Makamı kontrolünde çalışacak akademisyenler için başvurular Proje Makamı tarafından yapılır.
Gerekli Belgelerin Temini:
- Her bir başvuru sahibi için ayrı ayrı olacak şekilde İçişleri Bakanlığı’nın güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yönetmeliğine uygun olarak doldurulmuş “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Formu” ve nüfus cüzdanı suretleri temin edilir.
- Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nden alınacak adli sicil belgesi sağlanır.
- Nüfus cüzdanının aslının fotokopisi ve diğer gerekli belgeler hazırlanır.
Başvuru Evraklarının Düzenlenmesi:
- Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması formları eksiksiz doldurulur ve belirlenen belgelerle birlikte düzenlenir.
- Yeni çekilmiş Fotoğraflar, belirtilen ölçülerde ve kuruluş yetkilisi tarafından onaylanarak eklenir.
Başvurunun İletilmesi ve İşleme Alınması:
- Başvuru evrakları, üçer takım halinde düzenlenerek siyah klasörde ilgili birime gönderilir.
- Başvurular, kargo ile bizzat düzenlenecek kişi adına gönderilmemelidir.
- Başvuru evrakları, MSB’ye bağlı bulunan Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamı tarafından işleme alınır ve değerlendirilir.
Güvenlik Soruşturması ve İnceleme:
- Başvurular, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında ilgili kurumlar tarafından detaylıca incelenir.
- Başvuru sahiplerinin ikamet adresinde değişiklik olması durumunda veya başvuru sahibi bulunamadığında, gerekli bilgilerin yeniden temini talep edilir. Bu durum elbette süreci uzatacaktır.
Başvuru Sürecinin Tamamlanması:
- Eksik doldurulmuş başvuru evrakları için üç aylık ek süre verilerek başvuru sahibine posta ile geri bildirimde bulunulur.
- Süre sonunda gerekli düzeltmeler yapılmazsa başvuru hiç yapılmamış sayılarak iptal edilir.
Bilgi Gizliliği ve Güvenlik:
- Başvuru sahiplerine ait bilgiler, sadece güvenlik soruşturması yapacak kurumlar için kullanılır ve KVKK yasası uyarınca en yüksek düzeyde gizlilikle saklanır.

KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ VERİLMESİ AŞAMASI

Kişi Güvenlik Belgesi, belirli kuruluşlar tarafından istenilen çalışanlar için güvenlik araştırması sonucunda verilir. Bu araştırma, Millî İstihbarat Teşkilâtı, Emniyet Genel Müdürlüğü veya yerel yönetimler tarafından titizlikle yapılır ve sonuç Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına rapor edilir. Uygun bulunanlar için belge, en fazla beş yıl süreyle geçerlidir (elbette her 5 senede bir yenilenmesi gerekir)
Beş yıl sonra bu kişi güvenlik belgesinin yine aynı prosedürler yerine getirilmek suretiyle yenilenmesi mecburidir. Bu yenilenme zaruretinden en az altı ay öncesinde MSB’ye başvuru yapılmalıdır. Yenileme süreci başlatılan belge yenisi çıkana kadar geçerlidir. Ancak elbette süresi dolarsa şirketin gizlilik dereceli olmayan birimine kaydırılmanız olasıdır.
Eğer ki kişi güvenlik belgeniz yenilenmezse, bu durumda, sürenin bitimini takip eden 15 gün içinde bu eski belge derhal iade edilmelidir. Eğer ki geçerli bir mazeret olmadan iade edilmez ise resmi belgenin gizlenmesi suçundan hakkınızda işlem başlatılması söz konusu olabilecektir, o sebeple bu hususa özel olarak dikkat ediniz.
Çok Gizli bilgilere erişim için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının belgelenmesi hususu yine Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamının münhasıran yetkisinde olan bir konudur. Bu hususta da yönergede MSB detaylıca bahsetmiştir.
Belge verildikten sonrasında kuruluş tarafından imzalanmış beyannameler MSB tarafından üst düzey gizlilik ile muhafaza edilir.
Belge süresi dolmadan gizlilik dereceli birimi olan savunma sanayi şirketinden ayrılan bir kişi, eğer ki yeni bir kuruluşta çalışmak isterse, bu durumda belgenin kalan süresi için mevcutta bulunan belge kullanabilir, yeniden başvuruya gerek yoktur. Bu durumda herhangi bir sakınca yok.
Kişi güvenlik belgesi, resmi veya özel kurumlar nezdinde kimlik kartı yerine geçmez ve güvenli bir odada saklanır. Özel faaliyetlere katılacak kişilere verilebilir.
Evlilik veya soyadı değişikliği gibi durumlarda isim değişikliği söz konusu olacağından bu husus derhal Güvenlik Koordinatörülüğü’ne yazılı olarak bilgilendirilir.
Kişi Güvenlik Belgeleri, Tesis Güvenlik Belgesinin gizlilik seviyesinden daha yüksek seviyede olamaz ve geçerlilik süresi boyunca giriş kartına işlenir.
Güvenlik Belgesinin gizlilik derecesi ve geçerlilik tarihi bilgileri giriş kartına işlenir bu sayede süresi geçmiş KGB ile gizlilik dereceli birime girilmesi önlenmiş olur.

KİŞİ GÜVENLİK BELGESİNİN YENİDEN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

Savunma sanayi firmaları, gizlilik derecesi olan projelerde çalışan personelin kayıtlarını saklar. Bu kayıtlar, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamı tarafından düzenli olarak veya gerektiğinde gözden geçirilir. Eğer bir kişinin gizli görevde çalışması güvenlik açısından uygun değilse, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamı yeni bir güvenlik incelemesi talep edebilir.

KİŞİ GÜVENLİK BELGESİNİN İPTALİ

Bu hususu 3 alt başlık altında ele almak daha doğru olacaktır. Zira yönerge de 3 başlık altında ele alınmıştır

a. Kişi Güvenlik Belgesinin iptal edilmesi gerektiren spesifik durumlar şunlardır:

Kişi Güvenlik Belgesinin kaybedilmesi dahi ve bunun ülke genelinde yayınlanan üç yüksek tirajlı ciddi erişime sahip gazetelerden birinde ilan edilmesi, ayrıca kayıp durumunun da yine yazılı olarak Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına bildirilmesi.
Kişi Güvenlik Belgesi sahibinin geçerlilik süresi içinde yapılmakta olan “güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının” MSB tarafından olumsuz sonuçlandırılması hali.
Belge verilmesi için gerekli şartların sonradan sağlanmaması veya kaybedilmesi.
Belge sahibinin güvenlik prosedürlerine uymaması hali ve bu durumun da Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına tutanak altına alınıp bildirilmesi.
Kişi Güvenlik Belgesi verilen akademisyenin projesinin sona ermesi hali veya belge almasını gerektiren gizlilik dereceli birimdeki görevinden ayrılması durumu.
Kuruluşun Tesis Güvenlik Belgesinin veya Üretim İzin Belgesinin iptal edilmesi.
Belgenin süresinin dolmasına rağmen yenileme talebinde bulunulmaması durumunda belge doğal olarak iptal edilir.

b. Kişi Güvenlik Belgesinin gizlilik derecesinin arttırılması veya iptali bizzat proje yöneticisinin kendisi veya kuruluş tarafından talep edilebilir.

Ancak bu durumda da işlemler Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamının değerlendirmesi sonucunda olumlu ya da olumsuz olarak yerine getirilir. Yani daha alt kademedekilerin buna yetkisi yoktur.

c. Kişi Güvenlik Belgesi ile ilgili prosedürlerin uygulanması ve yönetilmesi hususları; Gizlilik Dereceli Birime Sahip Bulunan Şirketin Üst Düzey Yöneticisi ve yine şirketin bizzat Güvenlik Koordinatörü tarafından talep edilmesi.

Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına karşı sorumluluk altındadır. Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamı tarafından atanan Denetim Heyeti, bu prosedürleri denetler. Hata olması halinde sorumluluk bizzat üst düzey yöneticilerde olacağı için yöneticiler bu konularda titiz davranmaktadır.

Eğer ki KGB belgeniz güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması nedeniyle iptal edildi ise şu rehberimize göz atın:

Güvenlik Soruşturmam/Arşiv Araştırmam Olumsuz Çıktı Diyenlere Rehber-Adım Adım!

Şimdi Hangi Firmalar KGB Talep Ediyor inceleyelim.

TAİ(TUSAŞ) KGB için Güvenlik Soruşturması ve arşiv araştırması

TAİ’de çalışacak personel hakkında kişi güvenlik belgesi düzenlenmesi amacıyla yapılan güvenlik soruşturması neticesinde olumsuz neticelenirse elbette dava açılabilir. Bu dava olumlu olursa yoksun kalınan parasal haklar sonradan tazmin edilebilir. Ancak bu davanın kazanılması sonrasında TAİ’nin tekrar işe alıp almaması kurumun insiyatifindedir. Ancak TAİ genelde idari dava kazanılırsa tekrardan göreve başlatıyor. Eğer ki işten çıkarmamış ve şirketin gizlilik dereceli olmayan birimine aktardı ise bu durumda da tekrardan gizlilik dereceli birimine alması söz konusu olacaktır (uygulamada TAİ’nin bu şekilde tutum sergilediğine şahit olduk. Ancak bu demek değildir ki TAİ her zaman aynı tutum içerisinde olacak.)

ASELSAN KGB için Güvenlik Soruşturması ve arşiv araştırması

Sizin de bileğiniz üzere; 5202 sayılı kanundan ötürü ASELSAN’da çalışacak personel hakkında 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması kanununda bahsi geçen güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır. Aselsan’da .çalışacak personele yapılan güvenlik soruşturması bir başka savunma sanayi firmasında çalışacak olan kişilere yapılandan daha komplike, detaylı ve karmaşık değildir. Her bir gizlilik dereceli firmaya aynı şekilde uygulama yapılmaktadır. Bu konuda farklı bir muamele yoktur. Forumlarda bu hususta dolaşan asılsız bilgilere riayet edilmemesi tavsiye edilir.

ROKETSAN KGB için Güvenlik Soruşturması ve arşiv araştırması

Bazı savunma sanayi firmalarının çalışanlarına çok değer verdiğine şahit olduk. Roketsan da bunlardan birisi. Hatta öyle ki çoğu firma KGB düzenlenmeyince kişinin işine son verirken Roketsan ücretli izne çıkarma, geçici olarak gizlilik dereceli olmayan birime aktarma, gerekirse ücretsiz izne çıkarma gibi uygulamalarla kişiye olabildiğince zaman tanımaktadır. Eğer ki kişi bu süreçte yürütme durdurma ya da iptal kararı alırsa da derhal Milli Savunma Bakanlığı’na yazı yazarak “kişi güvenlik belgesi düzenlenmesini” tekrardan istemektedir. Bu aşamada firmaya büyük iş düşmektedir. Firma sizin arkanızda olmaz ise MSB işi sürüncemede bırakır. Zira mesela bazı savunma sanayi firmalarda görüyoruz; kişi güvenlik belgesi düzenlenmesi mahkeme kararı ile birlikte yeniden talep edilmeyip MSB’den kendi kendine işlem yapmasını bekleyen firmalar var. Bu durumda da kişiler haliyle sürüncemede kalıyor. Buna izin vermemek sizin elinizde, işinizi iyi takip ediniz.

HAVELSAN Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması

1985 yılında kurulan firmanın %95’i Türk Silahlı Kuvvetleri’ne aittir. Devletin sahip olduğu bu savunma sanayi firması da diğerleri gibi büyük başarılara imza atmaktadır. Command control system (C4ISR), eğitim ve simülasyon sistemleri tasarımları ile savunam sanayi sektörde adını duyurmuştur. Yine bu firmada çalışacak olan kişilere de Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması yapılmaktadır. Her ne kadar Havelsan çok fazla sayıda eleman almasa da şirketin ilerideki büyüme potansiyeli yüksektir. Muhtemelen kısa zamanda sektörde ismini daha çok duymaya başkayacağız. Havelsan, ilk 500 savunma sanayi firmaları listesinde her geçen gün daha hızlı bir şekilde tırmanmaktadır.

BAYKAR KGB için Güvenlik Soruşturması ve arşiv araştırması

Baykar teknoloji; ‘Baykar Makina’ ismiyle 1986 yılında Özdemir Bayraktar adlı kişi tarafından otomotiv sanayine yerlileştirme furyasında; “hassas motor, pompa ve dişli kutusu parçalarının imalatı” konusunda hizmet etme amacıyla kurulmuştur.Baykar ismi Bayraktar Kardeşler’den gelmektedir. Şu an gündemde sık sık gördüğünüz insansız hava araçları bu firmanın ürünüdür. Ülkemizi savunma sanayi alanında dünya liginde üstlere taşıyan bu firma da işini titizlikle yapmakta ve güvenliğine önem vermektedir. Bunu için KGB düzenlenmesi sürecinde MSB ile ortak çalışarak titiz bir inceleme ile elemanların kritik pozisyonlara yerleştirmektedir.