En son şu tarihte güncellendi: 16 Haziran 2023
Process Server’lar herhangi ülkede bir kişiyi bulabilmek için çeşitli yol ve yöntemlere başvurmaktalar. Bu yöntemler ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. Çünkü her ülkenin gizlilik mevzuatı farklıdır. Bazı ülkeler olağanüstü bir durum olmadığı sürece kişilerin mahrem hayatlarına başkaca kişilerin müdahale etmesine izin vermemektedir. Mahremiyet kuralları özellikle İngiltere, Kanada ve İskandinav ülkelerinde çok daha katıdır. Bunun en büyük sebebi Kuzey Avrupa insanının bireysel alanının sınırlarının daha belirgin olması ve özgürlüklerine daha düşkün olmalarıdır.
Eğer doğu ve güney toplumlarına göz atarsanız onların kültürlerinde bireysellikten ziyade kollektifliğin ön planda olduğunu görebileceksiniz. Bu tür toplumlarda bireyden daha önce aile, devlet, toplum gelir. O sebeple bu tarz topluluklarda insan hakları daha zor gelişme şansı bulmuştur.
Eğer önemli bir evrak iletmeniz gerekiyor ve ileteceğiniz kişinin kimliğini bilmiyorsanız “avukat” ya da eğer borçlu yurt dışında ise”process server” denilen kişilerden faydalanmalısınız. Bu kişiler hukuki muhatabınızın yerini, gerçek kimliğini bulma konusunda usta kişilerdir. Hatta tek işleri kişi izleme-tespiti ve evrak iletme olan bu kişilerin birçoğu uluslararası bir ağa bağlıdır. Devletler üstü çalışan process server’lar dünyada küresel bir hukuk ağının oluşmasının öncüsü olan kişilerdir. Değişik ülkelerdeki mahkeme, idari kurum, topluluk kararlarının başka ülkeler tarafından tanınmasını, tatbik edilmesini ve yaptırımlar uygulanmasını sağlarlar.
Başlıklar:
Çeşitli takip etme ve izleme yöntemleri
1) Sosyal Medya Hesapları ile Takip etme
Günümüzde neredeyse her insan sosyal medya’da çeşitli izler bırakmaktadır. Neredeyse herkesin sosyal medyada hesapları vardır. Bu kişilerin eski sosyal medya hesaplarında muhakkak izlemeye yarayan çeşitli kişisel veriler bulunmaktadır. Bu kişisel verileri iyi değerlendiren process server’lar kişinin izini sürmektedirler.
Bu durum her ne kadar tam olarak hukuka uygun sayılmasa da yasalara uygun sayılabilecek olan kısmı da vardır. Bazı hukukçulara göre bir hukuki alacağın, yaptırımın uygulanması için bu tarz iz sürme teknikleri yasal sayılabilmektedir.
2) Komşulara ve esnafa sorarak iz sürme
Kişinin oturduğu mahalledeki esnaflardan ve komşulardan kişinin hangi zamanlarda evde olduğu, çalışma durumu, maddi durumu, çevresiyle olan ilişkileri sorgulanabilir. Bu da son derece etkili bir iz sürme tekniğidir.
Genellikle kişiler mahallesindeki insanlardan kimliği hakkında bilgiler vermekten kaçınamaz. Bundan kaçınmaya çalışsalar da illa ki unuttukları ve ihmal ettikleri şeyler olacaktır.
3) Devlet kurumlarını aracı yaparak iz sürme
Bazı devlet kurumaları ortada bir suç şüphesi yok ise kişilerin verilerini vermekten kaçınacaklardır. Bu tavırlarında da haklılar. Çünkü kişisel veriler öyle herkes ile her koşulda kolaylıkla paylaşılmamalıdır. Ancak eğer bir borç ilişkisi var ise devlet kurumları yazacakları yazılar ile kişinin kimliğinin bulunmasını sağlayacaktır.
Mesela borç-icra daireleri bu konuda çok etkidirler. Kimliğini saklamaya çalışan kişileri hemen bulabiliyorlar. Bunu “telefon firmalarına, hosting firmalarına” yazılacak yazılar ile başarıyorlar.
4) Noter İhtarnameleri İle İz Sürme
Noterlerin polisler gibi bazı kişisel verilere erişme yetkisi vardır. Özellikle adres kayıt sistemi ve vatandaşlık numarası gibi verilere erişme hakları vardır. Process Server’ların noter kanalıyla göndereceği evrakların ilgilisine ulaşma ihtimali çok daha fazladır. Noterler devletler tarafından yetkilendirilmiş ve güvenilen kişilerdir. Bu kişilerin göndermiş olduğu evrak hukuken ilgiliye ulaşmış sayılır. Ulaşamadığı iddia edilse bile “adresinde bulunmayan veya adresine yapıştırılan post-it’lere bakmayan kişinin beyanı” geçerli sayılmaz.
5) Drone ile iz sürme
Bu yasal olmasa da bazı process server’lar tarafından kullanılmaktadır. Son yıllarda drone ile “protest evraklarının kamera kayıtları eşliğinde gökyüzünden iletilmesi” gibi üst düzey yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntem her ne kadar ekstrem gözükse de kamera kaydı söz konusu olduğu için mahkemelerde delil niteliği bulunmaktadır. Ancak bu yöntemi kullanan process server’lar maalesef biraz yüksek ücretler istemekteler.
Sonuç
Bu process servler’lık mesleğinin ne kadar çetrefilli, zor ve riskli olduğunu yukarıdaki anlatımlarımızdan sezmiş olmalısınız. Bu zorluğun kaynağı hukuki çekişmelerdir. Acaba hangi hak daha üstündür? “Gizlilik Hakkı mı” yoksa “hukuki alacağın tahsili” hakkı mı? Bu konuda hala hukukçular bile net bir kanıya varmış değil. Bir ülkede kanunlar bu konuda net olsa bile başka bir ülkede belirsizlikler devam etmektedir. Umarız bir gün küresel kanunlar ile bu sorunların çözümü kolaylaşır.
Uyarı: BU YAZIDAKİ YOL VE YÖNTEMLER GÜNCEL YASALARA GÖRE SOMUT OLAYINIZ İÇİN HER DAİM UYGUN OLMAYABİLİR. O SEBEPLE AVUKATINIZA DANIŞMADAN KATİYEN TEK BAŞINIZA BURADAKİ BİLGİLERLE KARAR ALMAYINIZ.